Artykuł: Klimat porozumiewania się

Autor: Paulina Jankowska – psycholog, psychoterapeuta

Klimat porozumiewania się

Czyli o tym, co trudno zdefiniować, a łatwo odczuć

Klimat porozumiewania się – brzmi ciekawie i potocznie równocześnie, ale co to znaczy? Przede wszystkim pojęcie klimatu porozumiewania się odnosi się do społecznego pojmowania relacji międzyludzkich. Klimat nie jest czymś oczywistym, widocznym na pierwszy rzut oka. To raczej atmosfera wokół dwóch osób w kontekście ich wzajemnych relacji komunikacyjnych. Każda relacja ma swój własny klimat, niepowtarzalny i niemożliwy do odtworzenia z kimkolwiek innym. Z tego też powodu, kontakt z każdą drugą osobą jest nieco inny. Tracąc bliską osobę, nie możemy już nawiązać dosłownie takiej samej relacji (też pod względem komunikacyjnym) z kimkolwiek innym.

Dlaczego warto postarać się o zachowanie pozytywnej atmosfery komunikacji? 

Pozytywna atmosfera komunikacyjna jest podstawowym aspektem sprzyjającym kontaktom międzyludzkim zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Badania przeprowadzone w 1992 i 1997 roku pokazują, że pracownicy są bardziej zaangażowani w pracę, jeżeli panuje w niej dobry klimat porozumiewania się. To, jaki klimat odczuwamy codziennie w miejscu pracy (gdzie spędzamy sporo czasu), silnie wpływa na nasze samopoczucie w pracy, satysfakcję z niej, a co za tym idzie – na wykonywanie obowiązków. Co więcej, im lepsza atmosfera panuje w firmie, tym mniejsza jest rotacja pracowników. Mimo tego, że klimat komunikacji między dwoma osobami jest trudny do odtworzenia z kimś innym, to atmosfera w danej organizacji pozostaje taka sama dla wszystkich pozostających w jej zasięgu. Tak samo dzieje się w przypadku relacji intymnych: przyjaźni i małżeństw. Badania udowodniły, że dobry klimat porozumiewania się jest podstawowym wskaźnikiem zadowolenia w małżeństwie. Mówi się o tym, że stosunek wypowiedzi pozytywnych do negatywnych w rozmowach par, które są szczęśliwe w związkach, wynosi 5:1, w przeciwieństwie do par w nieudanych związkach. Kiedy dwie osoby pozostają w relacji pełnej obaw i negatywnych odczuć, stosunek wypowiedzi pozytywnych i negatywnych jest podobny. Warto pamiętać jednak o tym, że nawet wypowiedzi na pierwszy rzut oka negatywne, wyśmiewające drugą osobę, np. „Ty baranie”, mogą być odbierane w dwojaki sposób (zastanów się, w jaki sposób w żartach nazywasz czasami najbliższe Ci osoby).

Jak powstaje klimat porozumiewania się? 

Wydaje się, że klimat trudno stworzyć i o nim zapomnieć – przestać go pielęgnować. Taka też jest prawda, nie da się go raz na zawsze zbudować i przestać kontrolować. O klimat trzeba dbać, nadzorować to, co się z nim dzieje i odpowiednio reagować. Co sprzyja podtrzymywaniu pozytywnego klimatu porozumiewania się? Przede wszystkim wzajemne pozytywne relacje uczestników interakcji. Wszystko zależy od tego, jak cenimy siebie nawzajem, czy odczuwamy sympatię względem drugiej osoby, z którą rozmawiamy. Każda wiadomość, jaką sobie przekazujemy, ma wymiar relacyjny (każda wypowiedź jest elementem/potwierdzeniem tego, że jesteśmy w relacji). Porozumiewanie się aprobujące ma miejsce wtedy, kiedy przekazujemy sobie uznanie. Nie musimy robić tego wprost, wystarczy dać rozmówcy odczuć, że jest ważny. Jak to zrobić? Wystarczy dzielić się z nim informacjami, opowiadać o sobie czy pytać drugą osobę o różne kwestie. W skrócie – okazywać zainteresowanie. Przeciwieństwem jest porozumiewanie się dezaprobujące. Ono przedstawia negatywny stosunek słuchaczy, przede wszystkim poprzez brak szacunku do drugiej osoby.

Na zakończenie warto podkreślić, jak ważny jest klimat porozumiewania się. Jak istotne jest to, by w rozmowach prezentować otwartą postawę na drugą osobę, okazywać jej szacunek i sympatię. W ten sposób, za pośrednictwem aprobującego stylu porozumiewania się, można wiele zyskać w kontach interpersonalnych. Zarówno praca, jak i małżeństwo będzie bardziej satysfakcjonujące, kiedy postaramy się wspólnie dbać o pozytywną atmosferę, poprzez okazywanie sobie szacunku, podkreślając, jak ważne są nasze wspólne relacje.